بخش اول مصاحبه من با ایکنا

یکشنبه 08 اردیبهشت 1387 13:38:12             شماره‌ خبر :244213

خبرگزاری قرانی ایران  واکاوی شیوه‌های نوین در گستره دین / 8 یک کارشناس ارتباطات: ارتباط از نوع سکولار که تنها به دنیا نظر دارد ارتباطی ناقص است

گروه اجتماعی: ارتباطات سکولار که تنها به دنیا نگاه می‌کند و از جهان ماورا غافل است، طبعاً ارتباطات کاملی نیست در حالیکه دین یک شیوه جامع ارتباطی است که بر پایه رابطه انسان با خدا، انسان با طبیعت، انسان با انسان دیگر و انسان با سایر موجودات متکی است. «حسن بشیر» دکترای ارتباطات و رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق(ع) در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ایران با بیان این مطلب افزود: اصولاً دین یک شیوه جامع ارتباطی است که بر پایه رابطه انسان با خدا، انسان با طبیعت، انسان با انسان دیگر و انسان با سایر موجودات متکی است بنابراین، ارتباطات در متن دین وجود دارد و اگر ارتباطات دینی وجود نداشته باشد، اصولاً دینداری به معنای کامل آن وجود نخواهد داشت. این دکترای ارتباطات تصریح کرد: به عبارت دیگر، تنظیم ارتباطات انسان با خدا و سایر موجودات باید متکی بر جهان‌بینی‌ دینی باشد و اگر اینگونه نباشد، طبیعتاً دینداری انسان از نوعی انحراف برخوردار خواهد شد لذا یکی از مهم‌ترین ملزومات گسترش ارتباطات در حوزه دین، تجدیدنظر در نگاه انسان به ارتباطات نهفته است.  یک دکترای ارتباطات: در دنیای مجازی، انسان نوعی از ارتباط مجازی را دنبال می‌کند که به هیچ وجه نمی‌تواند فرهنگ‌سازی مورد نظر در ارتباطات میان‌فردی و میان‌گروهی و به‌طور کلی ارتباطات میان‌فرهنگی را محقق سازد وی در ادامه به نقد ارتباطات از نوع سکولار پرداخت و افزود: ارتباطات سکولار که تنها به دنیا نگاه می‌کند و از جهان ماورا غافل است، طبعاً ارتباطات کاملی نیست و از ضعف جدی برخوردار است و نمی‌تواند تشنگی انسان را برطرف کند لذا برای آنکه ارتباطات به معنای واقعی خود دست یابد نیازمند آن است که رابطه مناسبی با مبانی دین ایجاد شود. عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با اشاره به لزوم توجه به جامعیت اسلام تصریح کرد: این جامعیت نیازمند ایجاد ابزارها و شیوه‌های ارتباطی است که بتوان توسط آنها پیام جامعیت اسلامی را به انسان‌ها رساند و در این راه باید با توجه به فرهنگ جوامع به انتقال مفاهیم دینی پرداخت. سردبیر ماهنامه تخصصی «نامه ارتباطات و دین» در پاسخ به سؤال خبرنگار ایکنا مبنی بر چگونگی به‌کارگیری شیوه‌های نوین ارتباطی در راستای اشاعه مفاهیم دینی گفت: کشف ابزارها و شیوه‌های سنتی هر فرهنگ علاوه بر ابزارهای نوین ارتباطی، برای اشاعه و گسترش مفاهیم اسلامی امری بسیار مهم است. وی در ادامه اظهار کرد: قطعاً رسانه‌های نوین به‌ویژه کانال‌های تلویزیونی و اینترنت قدرت فراوانی برای انتقال پیام دینی، همانند سایر پیام‌های دیگر دارند اما ارتباطات میان‌فرهنگی که بر پایه ارتباطات انسانی استوار است، از اهمیت ویژه‌ای در این زمینه برخوردار است. این کارشناس ارتباطات افزود: اصولاً رابطه رودرروی انسانی به مراتب بیش از ابزارهای مجازی و الکترونیکی می‌تواند تأثیرگذار باشد که متأسفانه امروزه این موضوع به شدت مورد غفلت واقع شده است. نویسنده کتاب «هویت اسلامی در قرن بیست و یکم: چالش تجدد» به ناتوانی وسایل ارتباطات جمعی مجازی در ایجاد ارتباطات دینی به‌صورت جمعی اشاره کرد و افزود: بازگشت حقیقی انسان به مفاهیم و اصول دینی زمانی اتفاق می‌افتد که در یک فرهنگ جمعی، معنای دین درک و مورد عمل قرار گیرد لذا می‌بینیم که اسلام بر مسائل اجتماعی و اعمال جمعی به شدت تأکید می‌کند. وی یادآوری کرد: این در حالی است که در دنیای مجازی، انسان نوعی از ارتباط مجازی را دنبال می‌کند که به هیچ وجه نمی‌تواند فرهنگ‌سازی مورد نظر در ارتباطات میان‌فردی و میان‌گروهی و به‌طور کلی ارتباطات میان‌فرهنگی را محقق سازد. رئیس دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات دانشگاه امام صادق (ع) در ارزیابی میزان کاربرد ابزارهای نوین و سنتی در اشاعه مفاهیم دینی با تأکید بر این مطلب که امکان مقایسه این دو ابزار باهم اصولاً وجود ندارد، گفت: ابزارها با شیوه‌های به‌کار رفته معنا پیدا می‌کنند، اگر با استفاده از ابزارهای ارتباطی سنتی مفاهیم جدید در قالب‌هایی نو بازگو شوند، قطعاً تاثیرگذار هستند.  ابزارهای تحقق ارتباط مؤثر محتوا، شیوه و ابزار برای تحقق یک ارتباط مؤثر از عوامل مهمی هستند که نه تنها در گسترش مفاهیم دینی باید مورد توجه قرار گیرند، بلکه در هر نوع تبلیغی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند بنابراین برای انتقال مفاهیم دینی تنها به ابزارهای نوین رسانه‌ای نباید متکی باشیم وی در ادامه تأکید کرد: اما اگر شیوه طرح مفاهیم مورد نظر با ابزارهای نوین به گونه‌ای سنتی و غیر جذاب مطرح شوند، قطعاً مورد استقبال قرار نخواهند گرفت بنابراین، این ابزار نیست که تنها می‌تواند درجه ارتباط را تعیین کند و انتقال مفاهیم را محقق سازد بلکه شیوه‌های طرح مفاهیم نیز از اهمیت ویژه‌ای برخودار است. این دکترای ارتباطات در ادامه گفت: محتوا، شیوه و ابزار برای تحقق یک ارتباط مؤثر از عوامل مهمی هستند که نه تنها در گسترش مفاهیم دینی باید مورد توجه قرار گیرند، بلکه در هر نوع تبلیغی نیز می‌توانند تأثیرگذار باشند بنابراین برای انتقال مفاهیم دینی تنها به ابزارهای نوین رسانه‌ای نباید متکی باشیم. وی در ادامه با اشاره به اهمیت شیوه‌های سنتی موجود در هر فرهنگی افزود: در هر فرهنگی شیوه‌های سنتی ارتباط وجود دارد که در بسیاری از مواقع بیش از رسانه‌های نوین می‌توانند تأثیرگذار باشند که کشف این رسانه‌ها و شیوه‌های سنتی برای رساندن پیام اسلامی بسیار مهم است. این کارشناس ارتباطات در ادامه اظهار کرد: در حال حاضر حوزه‌های علمیه و مراکز تبلیغاتی اسلامی هم از امکانات سنتی و هم از امکانات نوین رسانه‌ای به شکل نسبتاً خوبی بهره‌مند هستند آنچه که در اینجا با نوعی اشکال روبه‌روست بی‌توجهی به محتوا و زبان انتقال مفاهیم دینی است که نوع مخاطب در آن لحاظ نمی‌شود. وی افزود: انتخاب شیوه‌های انتقال مفاهیم دینی متناسب با مخاطب مسأله‌ای است که هنوز چندان مورد توجه مراکز تبلیغاتی قرار نگرفته است در این زمینه توجه به این نکته لازم است که بهره‌برداری از شیوه‌های مناسب برای هر قشر اجتماعی، فرهنگ‌های متفاوت، زبان‌های مختلف، ملل و قومیت‌های گوناگون با مطالعه قبلی در مورد این افراد توأم باشد تا به این شکل بتوان توسط این شیوه‌های مناسب، پیام را تولید و با ابزارهای مناسب منتقل کرد. ادامه دارد...