محورهای درس زبان شناسی و نشانه شناسی

محورهای درس زبان شناسی و نشانه شناسی 

برای دانشجویان دانشکده معارف اسلامی و فرهنگ و ارتباطات 

دانشگاه امام صادق (ع) 

نیمسال دوم- ۱۳۹۰-۱۳۸۹ 

•        زبان شناسی و نشانه شناسی
(محورهای درس 1)

•        دکتر حسن بشیر ،   2-1389، دانشگاه امام صادق (ع)

•         تعریف زبان: (Language)

•         تعریف زبان بر اساس نشانه ها

•         تعریف سوسور

•         تعریف نشانه: (Sign)

•         ظهور زبان شناسی نوین

•         رویکردهای رشته زبان شناسی

•         1- رویکرد (زبان ها و ادبیات کلاسیک)

•         2- رویکرد (جامعه شناختی)

•         3- رویکرد مستقل

•         ظهور زبان شناسی ساختاری

•         افول مطالعات زبان شناسی تطبیقی در قرن 20.

•         محور زبان شناسی سوسور

•         تبدیل زبان شناسی ساختاری به علم

•          انواع الگوهای زبان

•         گسترش مطال3عات زبان شناسی ساختاری

•         گسترش زبان شناسی به حوزه های دیگر

•         توسعه زبان شناسی ساختاری در اروپا

•         افول مطالعات زبان شناسی ساختاری در اروپا

•         وضعیت زبان شناسی در آمریکا و بریتانیا

•         حمایت دولتی از مطالعات زبان شناسی

•         زبان شناسی و جنگ سرد

•         زبان شناسی در بریتانیا

•        

•        زبان شناسی و نشانه شناسی
(محورهای درس 2)

•        دکتر حسن بشیر ،   2-1389، دانشگاه امام صادق (ع)

•         منبع: 1- نیومایر، فردریک جی (1378): جنبه های سیاسی زبان شناسی، ترجمه اسماعیل فقیه، چاپ اول، تهران:‌ نشر نی.

•         انقلاب چامسکی

•         محورهای مهم  دیدگاه چامسکی

•         معنای توانش و کنش

•         سازمان بندی دستوری چامسکی

•         نمودار سازمان بندی دستوری

•         مفهوم شناسی سازمان بندی دستوری

•                     قواعد سازه ای

•                     ژرف ساخت:

•                     روساخت:

•                     قواعد گشتاری

•                     قواعد زایشی

•                     قواعد واجی

•         نظریه ساپیر-وُِرف

•        زبان شناسی و نشانه شناسی
(محورهای درس 3)

•        دکتر حسن بشیر ،   2-1389، دانشگاه امام صادق (ع)

•         جامعه شناسی زبان

•         خصلت اجتماعی زبان

•         تفاوت جامعه شناسی زبان و زبان شناسی اجتماعی

•         دیدگاه فیشمن

•         دیدگاه لباو

•         دیدگاه هادسون

•         تفاوت دو مفهوم فوق از دیدگاه دانشمندان

•         زبان زبرین و زیرین

•         حوزه های مطالعه جامعه شناسی زبان

•         الف- قلمرو کشور و زبان

•         ب- تعیین زبان ملی یا رسمی برای کشور چند زبانه

•         ج- زبان میانجی

•         انواع زبان های میانجی

•         1- زبان های میانجی طبیعی

•         2- زبان های میانجی ساختگی

•         3- زبانهای میانجی آمیخته

•         (1) زبان های پی جین

•         (2) زباهای کریول

•         قرض گیری زبانی

•         تعریف هاگن

•         تعریف آرلاتو

•         انواع قرض گیری های زبانی

•         (1) مستقیم

•         (2) غیرمستقیم

•          1- قرض گیری واژگانی

•         2- قرض گیری واجی

•         3- قرض گیری دستوری

•        زبان شناسی و نشانه شناسی: معناشناسی
(محورهای درس 4)

•        دکتر حسن بشیر ،   2-1389، دانشگاه امام صادق (ع)

•         معناشناسی (Semantics)

•         معنای ادراکی و معنای یادآور

•         روابط واژگانی

•         الگوهای منشأ

•         هم تلفظی

•         همنامی

•         چندمعنایی

•         کنایه

•         همجواری

•        زبان شناسی و نشانه شناسی: خصوصیات زبان
(محورهای درس 5)

•        دکتر حسن بشیر ،   2-1389، دانشگاه امام صادق (ع)

·         علایم ارتباطی در مقابل علایم اطلاعاتی

·         خصوصیات منحصر به فرد زبان

1.       جابجایی   (Displacement)

2.       خصوصیت قراردادی    (Arbitrariness)

3.       خلاقیت    (Productivity)

4.       انتقال فرهنگی     (Cultural Transmission)

5.       خصوصیات تمایز معنا     (Discreteness)

6.       دوگانگی  (Duality) یا «دو تولیدی» (Double Articulation)

7.       سایر خاصیت ها: که عمدتا مربوط به زبان گفتاری است نه نوشتاری.

(1)    دستگاه گفتاری- شنیداری (Vocal- Auditory Channel)

(2)    رابطه متقابل:  (Reciprocity)

(3)    اختصاصی بودن    (Specialization)

(4)    بی جهتی    (Non-directionality)

(5)    تند زوالی      (Rapid Fade)

·         آواشناسی:     (Phonetics)

·         واج شناسی (نظام آوایی)

·         واج:  (Phonemes)