درس ارتباطات بین الملل برای دانشکده صدا و سیما-نیمسال دوم-۱۳۹۰

سرفصلهای درس ارتباطات بین الملل و میان فرهنگی

کارشناسی ارشد دانشکده صدا و سیما

نیمسال دوم-1390

نام درس: ارتباطات بین الملل و میان فرهنگی

تعداد واحد: 3

نوع واحد: نظری

پیش نیاز: مبانی علم سیاست و ارتباط جمعی

مدرس: دکتر حسن بشیر

تلفن مستقیم: 88094913   

پست الکترونیکی: [e-mail]

درآمد:

این درس شامل دو حوزه مطالعاتی "ارتباطات بین الملل" و "ارتباطات میان فرهنگی" است که در 16 جلسه ارائه خواهند شد. توجه به مفاهیم اساسی این دو حوزه مطالعاتی، ساختارها و کارکردها، و نیز دیدگاه اسلامی و وضعیت جوامع اسلامی در این رابطه، از اهم موضوعاتی است که مورد مطالعه و بررسی قرار خواهند گرفت.

ساختار درس:

بخش اول: دوازده جلسه اول شامل مطالعه و مباحثه گروهی مقالات و فصول برگزیده.

بخش دوم: چهار جلسه سمیناری برای ارائه رویکردهای مطالعاتی و تحقیقاتی مختلف توسط دانشجویان.

توجه: دانشجویان محترم باید مقالات و فصول انتخابی را پیش از جلسه درس مطالعه کرده، و خلاصه ای به شکل پاورپوینت که شامل محورهای اصلی هر درس که قابل ارائه در کلاس باشد تهیه و به آدرس الکترونیکی مدرس ارسال  و در کلاس نیز برای ارائه خلاصه و مباحثه در باب موضوع آمادگی کافی داشته باشند. مطالعه، خلاصه کردن درسها و ارائه سمینار نیازمند صرف وقت کافی و مناسب دارد که در این زمینه انتظار می رود دانشجویان محترم با علاقه و دقت تحصیلات خود را دنبال نمایند.

ارزیابی و آزمون:

ارزیابی مستمر از دانشجویان در هر جلسه درس انجام خواهد شد :

1-      امتحان کتبی پایان ترم: 6 نمره

2-      ارائه خلاصه مقالات و فصول در هر جلسه: جمعا 3 نمره.

3-      ارائه سمینار در کلاس: 2 نمره.

4-      ارائه یک مقاله تحقیقی: 6 نمره.

5-      ارائه خلاصه حداقل یک کتاب مرتبط با درس با شیوه ای که اعلام می گردد: 3 نمره.

ارائه مقاله تحقیقی:

 - ارائه یک مقاله تحقیقی (20 تا 25 صفحه) شامل 6000 تا 7500 (شش هزار تا هفت هزار و پانصد) کلمه ای در یکی ازموضوعات پیشنهادی یا در موضوعی که با مدرس توافق شده باشد. بهر حال موضوع تحقیق باید باید با مدرس هماهنگ شود.

 - دانشجویان در نوشتن مقاله درباره موضوعات پیشنهادی، باید نوآوری، توجیه منطقی و مسئله محور بودن را لحاظ کنند. (بعبارت دیگر مقاله در حدی باشد که بتوان آنرا در یکی از فصلنامه های علمی ارائه نمود.)

 - مقاله باید حداقل دارای ده منبع مستقل و مورد استناد واقعی باشد. (تلاش شود که منابع فارسی و انگلیسی استفاده شود).

 - مقاله باید دارای پانوشتها و پی نوشتهای توضیحی، ارجاعات درون متنی و کتابشناسی استاندارد (APA) باشد.

 - مقاله باید با فونت لوتوس14 و فاصله خطوط (single) تایپ و علاوه بر ارائه آنها به شکل کاغذی، به آدرسهای الکترونیکی مدرس ارسال و یا بر روی سی دی تحویل گردد.

موضوعات درسی: 

الف: ارتباطات بین المللی:

1.      درآمدی بر ارتباطات بین المللی

·        ارائه کلیات و اهداف درس

·        ارائه تعاریفی از مفاهیم مهم درس

·        ارائه تاریخچه ای از حوزه ارتباطات بین المللی

منابع مطالعه:

• 1- مولانا، حمید، ارتباطات جهانی در حال گذار: پایان چندگونگی؟، انتشارات سروش، 1384. (مقدمه: صص 1 تا 6؛ فصل اول: تاریخ و مفهوم ارتباطات جهانی: صص 7 تا 54).
• 2- سمتی، مهدی (1388) مرزهای نو در ارتباطات بین الملل، ترجمه: حسن بشیر و همکاران، دانشگاه امام صادق.
• 3- Semati, Mehdi (ed.) (2004) New Frontiers in International Communication Theory, Rowman & Littlefield Publishers, INC. (Introduction: New Frontiers in International Communication, pp. 1-16.)

2.      روابط بین الملل و ارتباطات بین المللی

·        مرزهای نو در روابط بین الملل.

·        رهیافت های ارتباطات بین المللی.

·        ارتباطات سیاسی و اقتصادی بین المللی.

·        ارتباطات راهبردی بین المللی.

·        ارتباطات بین المللی و میان فرهنگی.

منابع مطالعه:

• 1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل اول: سیاست جهانی در حال گذار، صص 7 تا 34).
• 2- هابدن، استفن، روابط بین الملل و جامعه شناسی تاریخی، ترجمه: جمشید زنگنه، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی، مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1379. (فصل سوم: کنت والتز و برداشت وی از نظام روابط بین الملل، صص 63 تا 112).

3.      جریان بین المللی اطلاعات

·        مجراها و انواع جریان بین المللی اطلاعات

·        چیستی اطلاعات و چشم اندازهای جریان اطلاعات

·        چارچوبها و مدلهای جریان بین المللی اطلاعات

·        عوامل موثر در شکل گیری جریان بین المللی اطلاعات

·        انواع و تاثیر جریان بین المللی اطلاعات

منابع مطالعه:

• 1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل 2: جریان بین المللی اطلاعات: چاچوب بازکاوی، صص 35 تا 52).
• 2- مولانا، حمید، جریان بین المللی اطلاعات: گزارش و تحلیل جهانی، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها، 1371. (فصل اول: مقدمه: چهارچوب تحلیل، صص 15تا 34)

4. جریان بین المللی اخبار

·        رسیدگی به مفهوم سازی های مختلف در اخبار بین المللی: اخبار بد در مقابل اخبار توسعه

·        نقش خبرگزاریها در امور بین المللی

·        خبرگزاریها به عنوان ابزارهای قدرت ملی

·        نقش متغیر خبرگزاریها به سبب سیستم برتون وودز (رویترز و غیره)

·        تلاش جهان سوم برای اصلاح عدم توازن در مبحث نظم نوین اطلاعات جهانی

منابع مطالعه:

• 1- مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل سوم، اخبار و آرا: طراحی محیط نمادین جهان، صص 53 تا 81)
• 2- مولانا، حمید، جریان بین المللی اطلاعات: گزارش و تحلیل جهانی، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها، 1371. (فصل دوم: خبر و دیدگاهها، صص 35 تا 77)
• 3- کیونگ کیم و جورج بارنت، تحلیل شبکه ای جریان بین المللی خبری، ترجمه: حسن بشیر، انتشارات مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع)، 1384.
• 4- ژوزف استرابهار و دیگران، چه چیزی خبر را می سازد؟ (مقایسه اخبار سراسری تلویزیونی در هشت کشور جهان)، ترجمه: حسن بشیر، انتشارات مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع)، 1385.

5-                                                        اقتصاد سیاسی اطلاعات: جریانهای فراملی اطلاعات

·        از فرامرزی به فراملی

·        تنوع جریان داده ها

·        الگوهای حرکات جریان فرامرزی

·        مسیر جریان های فرامرزی داده ها

·        حاکمیت ملی و جریان فرامرزی داده ها

منابع مطالعه:

1-        مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل ششم، اقتصاد سیاسی اطلاعات: جریان های فراملی اطلاعات، صص 136 تا 166)

2-        مولانا، حمید، جریان بین المللی اطلاعات: گزارش و تحلیل جهانی، ترجمه: یونس شکرخواه، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها، 1371. (فصل چهارم: صاحبان ذخایر اطلاعات و جریان فرامرزی داده ها،صص 121 تا  144)

6-      تعاملات بین المللی و ارتباطات میان فرهنگی

·        انسان هم پیام و هم مجرای ارتباط

·        جهانگردی بین المللی محملی برای ارتباط

·        الگوی تاثیر و جریان اطلاعات در روابط جهانگردی بین المللی

·        الگوی صنعت جهانگردی به عنوان روابط بین المللی

·        ارتباطات میان فرهنگی محصول حرکت انسان.

·        ارتباطات بین فرهنگی و ارتباطات بین المللی

منابع مطالعه:

1-        مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل هفتم، تعاملات بین المللی: سیاحت و جهانگردی، صص 167 تا 184).

2-        مولانا، حمید، اطلاعات و ارتباطات جهانی، ترجمه: اسد الله آزاد، محمد حسن زاده و مریم اخوتی، تهران: نشر کتابدار، 1384. (فصل هشتم، حرکت های انسانی بین مرزهای ملی: ارتباطات میان فرهنگی، صص 185 تا 211)

3-        جهانگردی و ارتباطات میان فرهنگی، دکتر محمد هادی همایون، مقاله.

7-      ارتباطات بین المللی و امپریالیسم رسانه ای/فرهنگی

• دیپلماسی فرهنگی و عمومی در برابر امپریالیسم رسانه ای و بازار آزاد
• تاثیرات رسانش رادیویی و تلویزیونی فرامرزی
• قدرت های بین المللی و فرهنگهای ملی: چالش نابرابر
• ارتباطات بین المللی و هژمونی رسانه ها
• امپریالیسم رسانه ای و تحولات فرهنگی و اجتماعی

منابع مطالعه:

1-      بگدیکیان، بن اچ. انحصار رسانه ها، ترجمه: داوود حیدری، تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه ها، 1374.

3-        محمدی، علی، امپریالیسم فرهنگ و هویت فرهنگی، ترجمه: دکتر حسن بشیر، انتشارات مرکز تحقیقات دانشگاه امام صادق (ع)، پائیز 1384.

4-        باگدیکیان، بن اچ، انحصار نوین رسانه ای، ترجمه: علی رضا عبادتی، تهران: روایت فتح، 1385.

4-        معتمدنژاد، کاظم، "سلطه ارتباطی، سیاست های جهانی و روابط بین المللی: از گزارشگری خبری تا دیپلماسی رسانه ای»، در کتاب: ارتباطات بین المللی، ج یکم، دفتر مطالعات و توسعه رسانه ها، 1389. از ص 375 تا ص 420.

5-      کیم، سینگچول، امپریالیسم فرهنگی در اینترنت، ترجمه و تلخیص: کریم خان محمدی، مقاله غیر منتشره.

6- Kim, Seongcheol, (N.D.) Cultural Imperialism on the Internet, Michigan State University.

8 . ارتباطات بین المللی، فرهنگ و دیپلماسی عمومی

·        سیاست خارجی به عنوان بازتاب فرهنگ ملی

·        فرهنگ گرایی در روابط بین المللی

·        فرهنگ و ارتباطات در خدمت سیاست خارجی

·        رویکرد ارتباطات بین فرهنگی

·        مدلهای نقش رسانه در دیپلماسی عمومی

·        کاربردهای سیاسی رسانه ها

·        تبلیغات، اقناع و دیپلماسی

منابع مطالعه:

5-           آشنا، حسام الدین، «فرهنگ، ارتباطات و سیاست خارجی، ارائه مدلی برای دیپلماسی عمومی»، فصلنامه پژوهشی دانشگاه امام صادق، شماره 21، بهار 1383، صص 227 تا 262.

6-           مک براید، شُُن، یک جهان، چندین صدا، ترجمه: ایرج پاد، تهران: انتشارات سروش، 1369. (جهان سوم در راه استقرار "نظم بین المللی نوین اطلاعات و ارتباطات"، صص 11 تا 30).

3- Gilboa, Eytan, (2000) Mass Communication and Diplomacy: A Theoretical Framework, International Communication Association.

ب: ارتباطات میان فرهنگی

9- درآمدی بر ارتباطات میان فرهنگی: تاریخ، مفاهیم و جایگاه

منابع:

1-                رضی ، حسین ،ارتباطات میان فرهنگی (تاریخ، مفاهیم و جایگاه)، مقاله.

10- رابطه فرهنگ، ارتباطات و ارتباطات میان فرهنگی

منابع:

• گادیکانست، ویلیام بی. و دیگران، بخش اول مقاله: "نظریه پردازی درباره ارتباطات میان فرهنگی"، ترجمه: دکتر پیروز ایزدی، رسانه، سال هفدهم، شماره 3، شماره پیاپی 67، پائیز 1385، صص 97-49.

11- نقش زبان در ارتباطات میان  فرهنگی

منابع:

• سماور لاری و دیگران، (1379) ارتباط بین فرهنگها، مترجمان: غلامرضا کیانی، سید اکبر میرحسنی، انتشارات باز، فصل پنجم: زبان و فرهنگ، صص209 تا 246.
• گودیکانست، ویلیام بی.، (1383)  پیوند تفاوتها؛ راهنمای ارتباط کارآمد بین گروهی، مترجمان: علی کریمی (مله) و مسعود هاشمی، انتشارات تمدن اسلامی. فصل پنجم: تبادل پیام با غریبه ها، صص 163 تا 187.

12- نقش ارتباطات غیر کلامی در ارتباطات میان  فرهنگی

منابع:

1.       سماور لاری و دیگران، (1379) ارتباط بین فرهنگها، مترجمان: غلامرضا کیانی، سید اکبر میرحسنی، انتشارات باز، فصل پنجم: زبان و فرهنگ، صص247 تا 290.

2.       ریچموند، ویرجینیا پی. و مک کروسکی، جیمز سی. (1387) رفتار غیرکلامی در روابط میان فردی؛ درسنامه ی ارتباطات غیرکلامی، ترجمه: فاطمه سادات موسوی و ژیلا عبدالله پور، زیرنظر و به ویراستاری: غلامرضا آذری، تهران: نشر دانژه.